Buzullar

Kavron Derebaşı mevkii ve gölü, Yukarı Kavron, Kaçkar Dağları, Rize (harita)
Yukarı Kavron vadisinin oluşmasına sebep olan buzulun kollarından biri de bu çanakta gelişip akmaya başlamıştı. Şimdi bu buzulun kalıntısı tamamen kayalar ile örtülmüş vaziyette ve hala alttaki buz tabakasının ve yerçekiminin etkisiyle akmaya ve yatay buzul çatlaklarını andıran bir desen sergilemeye devam ediyor. Bu tür oluşumlara kaya buzulu adı veriliyor. Kaya buzulunun ortasındaki kaya bloğu ise tipik bir hörgüç kaya (Roche moutonnée) örneği. Bu panorama Naki Akçar’ın “Paleoglacial Records from the Black Sea Area of Turkey: – Field and Dating Evidence” başlıklı doktora çalışması kapsamında 2003 yılında tarafımdan fotoğraflanmıştır.

Kavron Derebaşı mevkii ve gölü, Yukarı Kavron, Kaçkar Dağları

---

Kaçkar Tepesi, Mezovit çayırı, Kaçkar dağları, Rize (harita)
Doğu Karadeniz dağlarının en yüksek zirvesi Kaçkar tepesi. Fotoğrafta görülen büyük ve küçükbuzullar dağın hemen kuzeyinde yer alıyor. Büyük buzul bir askı vadide yer alıyor ve topoğrafyanın dikleştiği kesiminde düşey doğrultuda akışını sürdürüyor. Küçük buzul ise dağın kuzeydoğu yüzünün dibinde yer almaktadır ve yamacı kaplayan bir görüntü sergiler. Bu fotoğrafı da Naki Akçar’ın doktora arazi çalışması esnasında çekmiştim.

Kaçkar dağı (3917 m)

---

Kaçkar Büyük buzulu, Kaçkar dağları, Rize (harita)

Fotoğrafta yatay ve düşey buzul çatlaklarını rahatlıkla görebilirsiniz. Türkiye’de gerçek vadi buzulu hissini veren ve ulaşımı görece en kolay buzul alanlarından birisi Kaçkar tepesi büyük buzulu.

Kaçkar tepesi, büyük buzulu

Küçük buzul ise buzuldan ziyade daimi kar/buz alanını andırıyor.

Kaçkar tepesi, Küçük buzul

---

Aletschgletscher, Bern Alperleri, İsviçre (harita)
23 km uzunluğu ile Alplerin en büyük buzulu. Aynı zamanda UNESCO dünya mirası koruma alanı. Bu fotoğraf 2009 yılında Eggishorn – Aletschhorn sırtı üzerinden çekildi.

Aletschgletscher

---

Matterhorn – Dent d’Herens, Zmutt Vadisi ve Zmutt buzulu, Zmutt/Zermatt, Wallis Kantonu, İsviçre (harita)
Malesef buzulun üzeri kayalar ile dolu. Pek de muhteşem bir görüntü sergilemiyor bu açıdan. Matterhorn’un gölgede kalan kuzey yüzünün altına doğru ve vadi tabanında yanal moren sırtı gün gibi ortada.
Sevgilim ve Ozan beyi 13 saat yürümek durumunda bıraktığım bir günün sabahında Zmutt köyünün kuzey sırtlarından çekilmiş bir manzara. Hala içimde bir yaradır Schönbilehütte’de kalamamış olmak.

Zmutt vadisi ve zmutt buzulu. Arkadaki ise Toblerone.

---

Nanga Parbat, Güney/Güneydoğu yüzü (Rupal yüzü), Rupal vadisi, Himalaya dağları, Gilgit/Pakistan (harita)
Nanga Parbat, Indus ırmağını takip eden Karakorum “yüksek yolu” üzerinden kuzeye giderken bir anda düzlüklerden yükselerek geniş “kanatları boşlukta bembeyaz açılan” ve doğan güneşin tüm ışınlarını yansıtan büyüleyici bir dağ. Dünyanın en yüksek dokuzuncu dağı. Ayrıca güneyinde yer alan Rupal yüzünün tabandan yaklaşık 4600 metrelik yükselimini dikkate alırsak, dünyanın en yüksek duvarı. Birçok insan Nanga Parbat’ı Karakorum dağsırasına ait zanneder. Oysa ki Nanga Parbat, Himalaya dağlarının başlangıcıdır! Bu dağda yaşanan trajedilerden dolayı adı dağcılık tarihinde katil dağ olarak geçer.

Rakhiot sivrisi (7070 m)

Şu buzula bir bakın! Testere dişleriyle nasıl da aşındırıyor yeryüzünü. Koparttığı ve un ufak ettiği kayaları yanında biriktiriyor ve önüne katarak ilerliyor. Fotoğrafın en sağındaki yer şekli yanal moren ya da türkçe karşılığı ile yanal buzultaş.

Bazhin ya da bilinen adıyla Rupal buzulu.

İrili ufaklı buzullar bir araya gelip iyive kalınlaşıyor ve mukavemetleri ağırlıklarının yarattığı kuvvetlere dayanamayarak hem akıyor hem kırılıyor. Buzulların arasında kalan sırtlar ise aşınmanın etkisiyle iyice sivriliyor. Bu tür sırtlara buzul morfolojisinde bıçak sırtları ya da arete denir.

Nanga Parbat (8126m), Rupal yüzünün küçük bir kısmı

---

Advertisement