Teyzem ilk XII-‘sini gönderdi

Cümle içinde kullanıyorum: “Teyzem ilk XII-‘sini gönderdi.” Gönderdi…gönderdi…gönderdi. Kulaklarımı tırmalıyor. Bu fiilin İngilizcesi to send. to sendin Türkçesi göndermek. Tırmanış bağlamında to send, bir spor tırmanış rotasını temiz şekilde tırmanmak, yani ipe yatmadan, düşmeden, ya da ipte asılı vaziyette rotanın zor kısımlarını çalışmış olmadan çıkmak demek. Ama neden adamlar send diyor? Fiilin aslı to ascend, yani çıkmak derilmeye uğrayarak “a” sesini kaybetmiş de ondan. Bu kelime ile kök kelime farklı anlamlar ifade ediyor. to ascend genel olarak yükselmek demekken, bu yeni fiil ile tırmanıcılar ya da kaya tırmanışı yapanlar kendi fiziksel becerileriyle tırmanmayı ve yukarıdaki kıstasları karşılmayı ima ediyorlar da ondan. Biz de gidip şak diye çevirisini alıyoruz, gönderdi diyoruz. Aferin bize. Tırmanış alt kültürünün bir parçası olmak için mi böyle diyoruz? O zaman tırmanış tozuna “tebeşir”, tırmanış ayakkabısına “sürtünme”, emniyet kemerine “koşum” diyelim. Normalde Türkçe dilinin özgünlüğü konusunda büyük hassasiyet taşımamakla beraber neyin ne olduğunu bilmeden yapılan ithalatlara fena sinirleniyorum. Bunu karşılayan kelime var mı? Var: “temiz tırmanmak”. E niye gönderiyoruz? Kimi gönderiyoruz?

Advertisement